Hoewel prof. T'Sjoen in het recent artikel kort aanhaalt dat obesitas een complex probleem is, slaagt de media er toch maar weer in om met de oordelende vinger te wijzen naar iedereen met overgewicht en obesitas.

Ik begeleid heel wat mensen met overgewicht/obesitas,
en even serieus, denken we nu echt dat er één iemand is die denkt: "Ik heb overgewicht, joepie, dit is wat ik altijd wou." Denken we dan echt dat er mensen zijn die niet weten dat er mogelijks gezondheidsrisico's verbonden zijn aan een te hoog gewicht?
Geloof mij, als je toch nog zou twijfelen, dit is niet het geval.

Het is misschien een goed bedoelde boodschap, ééntje die in het beste geval vertrekt vanuit een bezorgdheid voor elkaar.
Maar ook eentje die zijn doel volledig voorbijgaat. Het effect van deze boodschap helpt namelijk niemand vooruit.

Voor zij die niet worstelen met eten of gewicht, bevestigen deze berichten enkel het stigma. Ze vergroten het onbegrip voor mensen met overgewicht. "Waarom zouden ze niet gewoon wat minder eten? Als ze straks op intensive care belanden is het hun eigen schuld."

De zwaardere medemens ervaart angst, boosheid, voelt zich onbegrepen, voelt zich bovendien alwéér gefaald. Falen, omdat ze nog maar eens te horen krijgen dat ze niet genoeg hun best doen. Dat het hun eigen verantwoordelijkheid is, dat de oplossing makkelijk is, namelijk:
Gewoon, vermageren.
Gewoon, een beetje minder eten.
Zo simpel kan het zijn.
Toch?

Zo simpel is het helaas niet.
Er is niks simpel aan.
Als dat wel zo was, waren de obesitascijfers niet wat ze vandaag zijn.
Waarom ligt de focus toch steeds weer op wat we best wel/niet eten, op hoeveel we eten, op ons gewicht.
Waarom vermijden we om te kijken naar het waarom? Hoe komt het dat er niet meer aandacht is voor de oorzaak van het probleem, voor de functies van ons eetgedrag.

Obesitas is het symptoom, het gevolg, het topje van een ijsberg.
Een massieve ijsberg van sociale ongelijkheid, stress, eenzaamheid, trauma, discriminatie, stigma, en een dieetindustrie met veelbelovende quick fixes met destructieve jojo-effecten tot gevolg. Dit alles bovendien in interactie met een omgeving van overvloed, en een lichaam dat evolutionair gezien ook nog eens alles behalve gemaakt is om gewicht te verliezen.

Eten is voor heel wat mensen een copingstrategie om om te gaan met uitdagingen en tegenslagen in hun leven. Waar de ene zich kan verliezen in zijn werk of sport, zich af en toe verdooft door een glas wijn achterover te slaan of een avondje te bingewatchen, verliezen anderen zich in eten. We eten bij verdriet, bij frustratie, bij teleurstelling, uit verveling, uit onmacht, eten geeft ons troost.
Laat 2020 nu nét een jaar zijn met heel wat uitdagingen. Voor veel mensen is het dit jaar alleen maar nóg moeilijker om een goede relatie met eten te blijven behouden. Hoe graag ze ook willen, het lukt hen soms gewoonweg niet.

Zolang er niet meer zorg en begrip komt,
Zolang we elkaar blijven veroordelen over hoe we eruit zien, in plaats van eens oprecht te vragen hoe het gaat,
Zolang er niet meer geïnvesteerd wordt in de mentale component van gezondheid,
Zolang mensen niet de hulp en ondersteuning krijgen die ze écht nodig hebben,
Zolang er niet meer aandacht komt voor de oorzakelijke en instandhoudende factoren,
zal er niets veranderen.
En dat is een verantwoordelijkheid van ons allemaal. Wij zijn allemaal een stukje van die ijsberg.

Stéphanie